حماسه‌ی طغیان: بررسی جنبش نایبیان کاشان بر اساس اسناد

کتاب حاضر، مجموعه‌ای از اسناد رسمی، دربارة «نایب حسین کاشی» ملقب به «سالار اسلام» و فرزندش «ماشاءالله خان» ملقب به «سردار جنگ» در کاشان و طغیان پنجاه‌سالة این طایفه و طرفدارانشان است. تبار نایب حسین از طایفة لر «بیران‌وند» به سرکردگی «هاشم بیگ»، در سال 1152 در دوران سلطنت نادرشاه، به دلیل آن که موافق مصالح حاکم نبودند، به شهر کاشان تبعید شدند. پس از چندی آنها با استفاده از ضعف دولت قاجار، در کاشان قشون کوچکی فراهم آورده و بر دولت وقت حاکم شده و قدرت را در دست گرفتند و نفوذ خود را تا یزد، خور و بیابانک توسعه دادند و ریاست سوار را به ماشاءالله‌خان سپردند. حوادث روزگار آنان را به عرصة سیاست کشانید و در چهارچوب «قضیة مهاجرت» به غرب ایران سفر کردند و پس از پایان جنگ جهانی اول مجددا به کاشان بازگشتند. سرانجام رئیس الوزرایی به نام «میرزا حسن‌خان وثوق‌الدوله»، نخست، ماشاءالله خان را با تمهید و تزویر به تهران فراخواند و با نیرنگ او را از پا درآورد و سپس پدرش نایب حسین را کشت و بدین‌ترتیب به یکه‌تازی آنان خاتمه داد.