ستارخان

ستارخان (1284-1332 ه . ق) ملقب به سردار ملی، مجاهد معروف در انقلاب مشروطیت است. وی در واقعة انقلاب و مقاومت آذربایجان، که مردم تبریز بر ضد استبداد محمدعلی شاه قیام کرده بودند و با عین‌الدوله می‌جنگیدند، سرکردة گروهی از مجاهدین و بعد از فتح تهران خواستار خلع محمدعلی شاه در تهران بود. در سال 1329 ه . ق که قوای دولتی به منظور خلع سلاح مجاهدین به مقر آنها در پارک اتابک اعظم حمله کردند، ستارخان مجروح شد و در سال 1332 در سن 45 سالگی در تهران وفات یافت. رمان «ستارخان» حاوی اطلاعات باارزشی دربارة مشروطیت ایران، رهبری توانای این جنبش، سازمان‌های رزمی و سرانجام ستارخان و همرزمانش است. نویسنده در کتاب از جنبش‌های آزادیبخش ملی، زندگی قشرها و طبقه‌های گوناگون ایرانیان، به ویژه آذربایجانیان و تبریزیان و تاریخچة پیکارهای سیاسی و نظامی مردم سخن به میان می‌آورد و چهره‌های وابسته به ملیت‌های گوناگون ایران (فارس، آذربایجانی، کرد و ارمنی) و نقش آنها در روند جنبش مردمی مشروطه و نیز فعالیت‌های نمایندگان دولت‌های امپریالیستی مقیم ایران را در آن زمان به تصویر می‌کشد. رمان از زبان روسی به زبان فارسی برگردانده شده است.