بازنگری انتقادی: مار و پله‌ی سیاست‌ورزی ایرانی

ایرانیان از دورة باستان به واسطة زروان‌پرستی (خدای تقدیر)، منش تقدیرگرایانه در رفتارشان نضج یافته است. پرستش زروان، منش ایرانی را منفعل ساخته و پندار هرچه باداباد را رشد داده تا ایرانیان بری از مسئولیت، دیگری را فاعل رخداد پنداشته و منفعلانه تن به سرنوشت بسپارند. استبدادپذیری و طولانی بودن عمر استبداد در همین چارچوب معنا می‌یابد. ایرانیان در دورة معاصر، الگوی تفکر زروان‌پرستی خود را به کار،کار انگلیسی‌هاست تاویل نمودند و پس از آن در انقلاب 1357 و ادامة آن مرگ بر آمریکا، گفتمان زروان‌پرستی جدید شد. متاثر از این رسوب تاریخی، ایرانیان از باستان تاکنون در پارادایم تقدیرگرایی سیر می‌کنند. مجموعة حاضر مشتمل بر 51 مقاله مستقل است که در هریک، از رهگذر فرهنگی، سیاسی و اجتماعی متفاوتی به تاویل روان‌کاوانه و جامعه‌شناختی منش ایرانی پرداخته شده است. گفتارهای کتاب، برخی در مطبوعات هفتگی استان بوشهر و برخی دیگر نیز در نشریات سراسری بین سال‌های 85-1377 به چاپ رسیده است.