فهرست اسناد مکمل قاجاریه (جلدهای 161 - 154)

درخصوص اسناد مکمل قاجار این کلیات مطمح نظر قرار گرفته است: مراسلات و مذاکرات مربوط به تعمیرات مشاهد متبرکه اعم از ساختمان، گنبد، تزئینات، روشنایی و ...؛ مکاتبات دربارة واگذاری مقام تولیت این اماکن که گاهی از طرف دولت و امر شاه و زمانی بنابر پیشنهاد علمای اعلام انجام می‌گرفت و معمولاً در خانوادة شخص متولی موروثی می‌گردید؛ نظر به اینکه عتبات عالیات و حوزة علمیه آنجا مورد توجه طلاب مختلف جهان اسلام به ویژه شیعیان بود، علاقمندان خواهان تحصیل علوم دینی برای تحصیل و کسب فیض در کلاس درس علمای بزرگ این سرزمین‌ها بودند و پس از پذیرش در حوزة علمیه، طبق آداب و سنن اسلامی برای درس خواندن از مزایای موقوفات برای مسکن و مستمری برخوردار بودند؛ به علت تنوع و تکثر وظایف حوزة تولیت مشاهد مقدسه، انجام مسئولیت‌های تقسیم شده در این مکان‌های مقدس، دارای تولیت‌های جداگانه بود. مثلاً نظافت، روشنایی، کتابخانه ، نذورات و موقوفات هر یک متصدیان و اداره کنندگان مخصوصی داشته که در زیر نظر تولیت اعظم مشغول انجام وظایف بودند و در حقیقت یک سازمان اداری گسترده به این امور و مسائل زوار رسیدگی می‌کرد. فهرست اسناد مندرج در این کتاب مشتمل بر اسناد مجلات 154 تا 161 است.