مفاهیم اجتماعی در جوامع مستعمراتی (مجموعه مقالات سیاسی - اقتصادی)

همراه با توسعه‌ی نفوذ و سلطه‌ی اقتصادی و سیاسی کشورهای سرمایه‌داری، نفوذ و سلطه‌ی فرهنگی این جوامع نیز در جامعه‌ی ایران گسترش، یافت. دامنه‌ی این نفوذ و گسترش را می‌توان علاوه بر زمینه‌های مختلف و متعدد اجتماعی و سیاسی، با توجه به کثرت واژه‌ها و مفاهیمی که از فرهنگ سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این کشورها، از جانب بخش عظیمی از روشنفکران ایران در بررسی‌های اجتماعی سیاسی و اقتصادی اقتباس شده و می‌شود به خوبی نشان داد. در این باره شیوه‌ی کار دو گروه از روشنفکران جامعه قابل تامل است. نخست آنان که واژه‌ها و مفاهیمی را از آثار نظریه‌پردازان جانبدار نظام اجتماعی و شیوه‌ی تولید سرمایه‌داری به طور عمده اروپایی در قرون گذشته و امریکایی در دوره‌ی معاصر در زمینه‌ی مسائل اجتماعی اقتباس می‌کنند و دیگر آنان که واژه‌ها و مفاهیمی را از آثار نظریه‌پردازان مخالف نظام اجتماعی و شیوه‌ی تولید سرمایه‌داری و جانبداران نظام اجتماعی و شیوه‌ی تولید سوسیالیسم کشورهای مختلف اقتباس می‌کنند. نکته‌ی باارزش در کار این دو گروه آشنایی جامعه‌ی ایران با نظریات متنوع و متضاد در باب امور اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، و اقتصادی است. اما آن‌چه اهمیت دارد این است که باید درک کرد، امپریالیسم سرمایه‌داری با جلوگیری از صنعتی شدن ایران، خود مانع رشد شیوه‌ی تولید سرمایه‌داری در جامعه‌ی ایران شده است. بنابراین تلاش برای عرضه‌ی تعاریف روشن، دقیق و علمی از واژه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی با درک و فهم واقعیات در جامعه‌ی جهانی و ساختار جوامعی مانند ایران، در دوران کنونی، یک ضرورت اجتماعی است. امروزه باید واژه‌هایی مانند آزادی دموکراسی، ملی‌گرایی، طبقه، دولت، حکومت، عدالت‌سپاری از مفاهیم دیگر با درک محتوای اجتماعی اقتصادی نهضت‌های رهایی‌بخش مردم، مستعمرات و کشورهای عقب‌نگه داشته شده، برای خروج در جایی از سلطه‌ی امپریالیسم سرمایه‌داری، در راستای احقاق حقوق بشر و استقرار دموکراسی تعریف شوند و در این تعاریف باید به حکم تاریخ به وحدت ساختاری سیاست فرهنگ یا اقتصاد تکیه نمود. کتاب حاضر شامل مقالاتی است از شاپور رواسانی که برای بار نخست در نشریه‌ی اطلاعات سیاسی اقتصادی در فاصله‌ی سال‌های 1372-1384 انتشار یافته‌اند. هدف از تدوین کتاب حاضر، توضیح مفاهیم اجتماعی با توجه به شرایط جهان و جامعه‌ای ایرانی و هم‌چنین تلاشی است برای درک و تشریح ساختار واقعی جامعه‌ی ایران. برخی از موضوعات اصلی این مقالات مشتمل است بر توضیح طبقه‌ی اجتماعی در جامعه‌ی مستعمراتی، مساله‌ی دموکراسی، تعریف جامعه‌ی مدنی، عدالت و...