تاریخ اجتماعی ایران باستان: از آغاز مهاجرت به سرزمین قدیم ایران تا حمله اسکندر مقدونی

نگارنده در این کتاب به تاریخ اجتماعی ایران از ورود آریایی‌ها به فلات ایران تا حمله‌ی اسکندر مقدونی و پایان یافتن امپراتوری هخامنشی می‌پردازد. مطالب کتاب با مهاجرت آریایی‌ها به سرزمین ایران و اشاره به تاریخ مناطقی چون بلخ، سغد، نیسایه، خوارزم، و نیز مباحثی در خصوص نژاد آریایی، چینی، تورانی و... آغاز می‌شود. نویسنده در بخش دوم به سلسله‌های اساطیری پیشدادیان و کیانیان و مقایسه‌ی برخی شخصیت‌های این دو سلسله با ریگ ودا، کتاب مقدس هندیان، می‌پردازد. بخش سوم به بررسی اقوام سامی‌ نژاد آشور و بابل در بین‌النهرین و دولت عیلام در جنوب غربی ایران (خوزستان) و هم‌چنین برخی جنبه‌های تمدنی این اقوام باستانی اختصاص دارد. در بخش چهارم اقوام ایرانی غرب فلات ایران هم‌چون کاسی‌ها، ماناها، مادها و پارس‌ها به اجمال معرفی می‌شوند. نبردها و لشکرکشی‌های این اقوام علیه یک‌دیگر از جمله مطالب این بخش است. در بخش بعدی به ظهور و قدرت‌گیری کورش هخامنشی اشاره می‌گردد. وی تمام این اقوام و حکومت‌ها را یک‌پارچه کرد و نخستین شاهنشاهی بزرگ آن روزگار را به وجود آورد. پس از تاریخ سیاسی، درخصوص اوضاع اداری، اقتصادی و قضایی بابل و بایگانی‌های کورش در شوش بحث می‌شود. همین مباحث در دوره‌ی جانشینان کورش تا پایان امپراتوری هخامنشی، موضوع دیگر بخش‌های کتاب را تشکیل می‌دهد. در سه بخش پایانی کتاب به دین در ایران پیش از زرتشت، دین و آیین زرتشتی و قوانین و عادات در ایران باستان پرداخته می‌شود. از جمله اظهارنظرهای جالب نویسنده می‌توان به یکی دانستن ساروکین آشوری با اژی‌دهاک، هم‌زمان دانستن کورش و زرتشت، یکسان دانستن کیخسرو کیانی با کورش هخامنشی و کی‌گشتاسپ کیانی با ویشتاسپ، پدر داریوش هخامنشی، اشاره کرد.