آسیب‌های تربیت اجتماعی

آن‌چه در این مجموعه فراهم آمده گفتارهایی در باب تربیت اجتماعی، با تاکید بر نقش پنهان و آشکار عوامل آسیب‌زا و چگونگی تعامل فرد و جامعه است. در گفتار نخست، زندگی عاریه‌ای در قلمرو تربیت اجتماعی، و درگفتار سوم و چهارم مولفه‌های نظریه‌های تربیت اجتماعی با تاکید بر جنبه‌های متمایز اجتماعی کردن و اجتماعی شدن بررسی گردیده است. در گفتار پایانی به نقش "خود" و چگونگی توسعه‌ی آن در فرآیند شکل‌گیری شخصیت پرداخته شده است. سخن اصلی نویسنده این است که اجتماعی کردن فرد مانع اجتماعی شدن اوست. وی بر این اساس می‌گوید: در تعلیم و تربیت آن‌چه محور قرار می‌گیرد طبیعت، اراده، خواست و نیاز فطری فرد است که باید توسط اولیا و مربیان مورد تایید قرار گیرد. هرگونه تغییر و تبدیل یا تحریف و تجمیل که ماهیت و هویت فردی او را مختل سازد پذیرفته نیست. از همین روست که باید فرصت‌ها و زمینه‌های تربیتی به شکل آزاد اما متعهدانه فراهم شود تا شخصیت کودک به منزله‌ی یک پروسه و نه یک پروژه، و به مثابه‌ی یک جریان تکوینی، و نه تدوینی، رشد یابد و هر فردی به تناسب شاکله‌ی خویش و راه و روش منحصر به فرد خود، به کمال فردی و اجتماعی برسد.