آسیب‌شناسی قاچاق کالا در ایران

نگارنده به منظور تبیین دلایل قاچاق کالا، ابتدا به معنای لغوی و تعریف قاچاق اشاره کرده، سپس مباحثی چون قلمرو گمرکی، مبادی رسمی و غیر رسمی، حقوق گمرکی، سود بازرگانی، عوارض، ورود موقت، ترانزیت، کالای ممنوع و تعرفه را مطرح می‌سازد. فصل دوم به بررسی سیر قوانین قاچاق کالا و ارز در ایران، اختصاص یافته است. در فصل سوم، دستگاه‌های مسئول در امر مبارزه با قاچاق، معرفی شده‌اند. سپس دلایل به وجود آورنده‌ی قاچاق کالا تحلیل شده است که از آن جمله است: تفاوت قیمت در بازار داخلی و خارجی به ویژه کالاهای یارانه‌دار، تشریفات اداری صدور قانونی کالا، سیاست‌های حمایتی و محدود کننده‌ی دولت به منظور واردات بعضی کالاها، بیکاری و توزیع ناعادلانه‌ی درآمدها بین اقشار مختلف جامعه، فقدان کارآمدی لازم سیستم بانکی کشور در جذب پس‌اندازها و نقدینگی‌ها و پول‌شویی. از بعد سیاسی نیز می‌توان به عواملی مانند دشمنی با کشور، تحریم‌های اقتصادی، نبود دولت‌های مقتدر در همسایگی کشورمان اشاره کرد. از جمله دلایل فرهنگی رونق قاچاق کالا نیز می‌توان تمایل اقشار پردرآمد برای مصرف کالاهای خارجی و تشویق به مصرف آن‌ها را در رسانه‌های جمعی برشمرد. مباحثی چون "ساختار قاچاق"، "قاچاق و امنیت ملی"، "مبادی قاچاق کالا"، "قاچاق و نظام تعرفه‌های موثر" و "راه‌کارهای مقابله با قاچاق کالا" در دیگر بخش‌های کتاب، آورده شده است.