زند و هومن یسن

این کتاب ترجمه‌ای است به قلم "صادق هدایت" از دو متن "زند و هومن یسن" و "کارنامه اردشیر پاپکان". کتابی که "زند و هومن یسن" یا معمولا "بهمن یشت" خوانده می‌شود، شامل یک رشته حوادثی است راجع به آینده ملت و دین ایران که اورمزد وقوع آنها را به زرتشت پیشگویی می‌کند. این پیش آمدها، هر کدام در دوره مشخصی اتفاق می‌افتد، دوره ماقبل آخرکه هنگام تاخت و تاز "دیوان ژولیده موی از تخمه خشم" و اهریمن نژادان چرمین کمر است، قسمت عمده کتاب را تشکیل می‌دهد. در این دوره، زنگیان و آوارگان و فرومایگان سرزمین ایران را فرا گرفته، همه چیز را می‌سوزانند و می‌آلایند و تباه می‌کنند، تا آن جا که روستای بزرگ به شهر و شهر بزرگ به ده و ده بزرگ به دودمانی مبدل می‌شود و از آن دودمان بزرگ چیزی جز مشتی استخوان باز نمی‌ماند. این تغییرات قهقرایی نه تنها بر مردمان، بلکه بر جانوران و رستنی‌ها و عناصر طبیعت نیز طاری می‌گردد. در زمین و آسمان نشانی‌هایی نظیر پاره‌ای از نشانی‌هایی که در تورات و انجیل نیز آمده است پیدا می‌آید... اما ناگهان در امید باز می‌شود و کتاب با لحن خوشبین‌تری به پایان می‌رسد...".