از روزگار رفته حکایت ...: سفرهای سیاسی (جلد 1)

(از مجموعۀ 3 جلدی)نخستین جلد از خاطرات "محمد ولی میرزا" حاوی سفرنامه هایی است که او درباره سفرهای سیاسی اش در حد فاصل سال های 1338 ه ق تا 1342 ه ق نوشته نیز شرح سفرنامه های او به فارس، عراق و آذربایجان را دربر می گیرد. "محمد ولی میرزا" در سال 1269 متولد شد، پدرش "عبدالحسین میرزا فرمان فرما" نوه عباس میرزا ولیعهد فتح علی شاه و مادرش دختر مظفرالدین شاه و نوه دختری امیرکبیر بود. "محمد ولی میرزا شیفته طبیعت و کشاورزی است و در تمام سفرها و ماموریت هایش حتی در سخت ترین شرایط از توجه به میزان آب و کشت و زرع و محصولات باغات سر راهش غافل نمی ماند و اوضاع فلاکت بار روستائیان و رعیت ها را می بیند و رنج می کشد. ایران را با اروپا مقایسه می کند؛ اما از نابسامانی های داخلی و سهل انگاری های طبقه حاکم، ناخرسند است.... نا هم گونی محمد ولی میرزا، با محیط و آدم های پیرامونش، تنها ناشی از مباینت های روحی و عاطفی و اخلاقی نبود و علل فکری و سیاسی هم داشت زندگی و تحصیل در اروپا، آن هم در اوان جوانی، از او مردی کمال طلب و آشتی ناپذیر با استبداد و فساد و تبعیض ساخته بود و نمی توانست زندگی در جوامع پیشرفته و متمدن اروپایی را فراموش کند و به ناهنجاری ها و نامردی ها تن بدهد". خاطرات محمد ولی میرزا، در این مجلد با اخباری از انتخابات دوره پنجم مجلس خاتمه می یابد.