دین و سیاست: مورد هند

کتاب حاضر در قالب پنج بخش درباره مناسبات دین و سیاست در کشور هندوستان نگاشته شده است .نگارنده درباره انتخاب هند برای پژوهش چنین می‌گوید" :سه ویژگی مهم سیاسی فرهنگی جامعه هند، این است که اولا کمتر مردمی در میان جوامع بشری جهان، به اندازه این جامعه مذهبی و متدین هستند .ثانیا در میان کلیه کشورهای جهان، تنها هند و معدودی از کشورها که تعدادشان به انگشتان یک دست نمی‌رسد، در قانون اساسی خود، صراحتا به سکولار بودن تصریح داشته‌اند و ثالثا کمتر کشوری در جهان وجود دارد که سیاستمداران آن به اندازه هند، در طول تاریخ دیرینه خود، از عنصر مذهب در حکومت‌داری استفاده کرده باشند ."در مقدمه کتاب آمده است" :کتاب "دین و سیاست : مورد هند "مطالعه بسیار دقیقی از مباحث متنوع در قبال هند است .هم چنان که نویسنده متذکر می‌گردد، انتخاب سکولاریزم در هند نه صرفا به عنوان یک کتاب اعتقادی بلکه به مشابه مکانیزی برای ایجاد ثبات سیاسی بوده است و این خود عقلانیت سیاسی رجال هند را معرفی می‌کند .سوسیالیسم هند و تمایلات شرقی آن با گرایش‌های مذهبی هندوئیزم سازگاری دارد .حفظ فاصله معنادار هند از آمریکا نیز در این چارچوب قابل بحث است .البته رابطه قفل شده‌ای نیست بلکه با تحولات و مقتضیات زمان در حال تکامل می‌باشند .مبانی سیاست خارجی، امنیت ملی و توسعه اقتصادی هند با جریان‌های سیاسی و امنیتی جهانی ناسازگار نیست .ضمن این که پایه‌های تئوریک آن تحت تاثیر مرام‌ها و سابقه طولانی استقلال خواهی این کشور است .گرچه هند در صحنه جهانی، سازگار عمل می‌کند، اما در صحنه داخلی تاثیرپذیری رفتار سیاسی رجال آن از مذهب قابل توجه است ."بخش نخست کتاب شامل کلیاتی درباره چرایی و ضرورت تدوین کتاب است و بخش دوم به چگونگی پیدایش هندوئیزم، تحولات آن، نظریات ارتداد علیه آن (بودئیزم و جینیزم) تا دوره ورود اسلام به هند اختصاص یافته است در این بخش به نگرش ادیان به سیاست و مسائل اجتماعی و نیز وضعیت سیاسی رشد و اضمحلال آنها توجه شده است . در بخش سوم ظهور اسلام در هند و رفتارهای دینی و سیاسی حاکمان و مردم مسلمان توصیف گردیده و بخش بعدی به مبحث استعمار کشور هند توسط انگلستان و مراحل استقلال آن کشور مربوط می‌شود .