مراجع اختصاصی قضایی و شبه قضایی

کتاب حاضر با موضوع دیوان عدالت اداری و دادگاه‌های اداری گردآوری و تألیف شده است. مؤلفین در این کتاب دو هدف عمده را پیگیری می‌کنند؛ اول ارائه یک چشم‌انداز کلی به مسئولین قوه قضاییه از کثرت و پراکندگی مراجع شبه قضایی است که در زمینه‌های مختلف به عنوان زیر مجموعه سازمان‌ها و نهادهای اجرایی وظیفه‌ای با ماهیت قضایی انجام می‌دهند. پر کردن خلأ موجود در میان تألیفات حقوقی در شناساندن این قبیل مراجع، انگیزه ثانوی مؤلفین است. در این کتاب صلاحیت برخی از مراجع قضایی نیز که به موجب قانون خاص، رسیدگی به پاره‌ای دعاوی و موضوع‌های خاص را به عهده‌دارند، مورد بحث قرار گرفته است. به همین دلیل، در ابتدا مراجع مورد بحث، به مراجع قضایی و مراجع شبه قضایی تقسیم‌شده‌اند. منظور از مراجع قضایی اختصاصی آن دسته از مراجع قضایی هستند که تابع مستقیم دستگاه قضایی بوده لیکن صلاحیت اختصاصی در رسیدگی به امور خاص را دارند. منظور از مراجع شبه قضایی مراجعی هستند که تابع مستقیم قوه قضاییه نبوده بلکه جزو یا زیرمجموعه نهادهای اجرایی یا وزارت خانه‌ها محسوب می‌شوند؛ مانند کمیسیون مربوط به تعیین نوعیت اراضی که در وزارت راه و شهرسازی تشکیل می‌شود.