بعد از عشق

اولین رمان شافاک با عنوان پنهان‌ در سال 1998 جایزه‌ی بزرگ مولانا را برایش به ارمغان آورد. پس از آن رمان‌های آینه‌های شهر (1999) و مَحرم (2000) را به دست چاپ سپرد. رمانِ مَحرم برنده‌ی جایزه‌ی اتحادیه‌ی نویسندگان ترکیه شده است. رمان ملت عشق‌ را در سال 2009 منتشر کرد که به پرفروش‌ترین رمان تاریخ ترکیه بدل شد و ماه‌ها در صدر فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌ها قرار داشت.

اِلیف شافاک به سال 1971 در استراسبورگ فرانسه به دنیا آمد. دوران کودکی و جوانی‌اش در آنکارا، مادرید، عمان، کلن، استانبول، بوستون، میشیگان و آریزونا گذشت. او فارغ‌التحصیل رشته‌ی روابط بین‌الملل از دانشگاه فنی خاورمیانه (آنکارا) است. دوره‌ی کارشناسی ارشد را نیز در همان دانشگاه در رشته‌ی مطالعات زنان و دوره‌ی دکتری را در رشته‌ی علوم سیاسی به پایان رساند.

شافاک در این رمان هیجان‌انگیز، داستان سفر پرفراز و نشیب خود را بیان می‌کند. او با شناسایی جنبه‌های مختلف و متضاد شخصیتش که هر کدام ویژگی‌های مختص خود را داراست، به دنبال رسیدن به تعادلی میان این جنبه‌ها و یا حداقل شخصیتی واحد است. این نویسنده با تلفیق تجارب خود با زندگی نویسندگان بزرگی همچون سیلویا پلات، ویرجینیا وولف، آلیس واکر و زلدا فیتزجرالد، در جستجوی راه حلی کاربردی برای ناسازگاری‌های میان خلق هنری و اجرای کامل نقش مادری است، زیرا شافاک، پس از تولد اولین فرزندش، به افسردگی پس از زایمان و بحران روحی شدیدی دچار شد. احساس گناه، اضطراب و تشویش درباره‌ی اینکه آیا می‌تواند مادر خوبی باشد را آسوده‌اش نمی‌گذاشت. به همین خاطر، از نوشتن دست کشید و باور خود، قدرت کلمات را به طور کلی فراموش کرد.

الیف شافاک (Elif Shafak)، در  بعد از عشق از تمامی مراحل زندگی یک زن از قبیل مجردی، عاشق شدن، ازدواج، بارداری، دوران افسردگی بعد از زایمان و بزرگ کردن کودکان و... می‌گوید، او که خود مادر دو فرزند و دانش‌آموخته «مطالعات زنان» است، در این میان درگیری‌های ذهنی و روحی یک زن را به خوبی به تصویر می‌کشد و در نهایت به مخاطب امید می‌دهد که می‌تواند از پس این مشکلات برآید و زندگی را دوباره به شکلی معجزه‌وار بازسازی کند و یا از نو شروع کند.

 بعد از عشق (Black Milk) به روایت و بررسی دوره‌ی پس از عشق، دوره‌ای نابسامان و اندوه‌بار اما گذرا در زندگی و مسائل زنان می‌پردازد که به دو صورت روایت می‌شود. یک داستان و یک گزارش که در دل داستان است. داستان کتاب مربوط به زندگی خود نویسنده و همه‌ی زن‌هایی است که قصد تشکیل زندگی جدید، ازدواج، بچه‌دار شدن و… دارند، اما از این بابت مطمئن نیستند و مدام با خود در کشمکش هستند. گزارشات کتاب هم زنان مختلف در طول تاریخ را بررسی می‌کند. زن‌هایی که اغلب شباهت زیادی با خود نویسنده دارند.

این کتاب، زن درگیر شده در بین سنت و مدرنیته را واضح و روشن به تصویر می کشد. بسیار ساده و دقیق نشانمان داده است که من و ما، چندین و چند من کوچک درون خود داریم؛ بعضی را دوست داریم و بعضی را دوست نداریم؛ بعضی را پر و بال می دهیم و بعضی را سرکوب کرده و نادیده می انگاریم و هر چه می کشیم از همین خودنشناسی است، و چقدر قشنگ غرها و نارضایتی ها و سوالهای یکی مثل من را به زبان آورده است! 

کتابهای خانم شافاک زنانه هستند و باید مخاطب اصلی آنها را خانمها دانست، مثل همان ملت عشق؛ البته با توجه به فمینیست بودن ایشان، آثارشان را حتما باید با تامل خواند ولی خودآگاهی و تحلیل شخصیت ایشان کم نظیر است. 

وقتی که کتاب را  تمام کردم نتیجه گرفتم که برای تازه مادرهای مردد و ناواردی مثل من چقدر خوب بود.

اما این کتاب "بعد از عشق" بسیار اتفاقی و به صورت سلسله ای از امانت یک عزیز از دیگری به دستم رسید؛ آن هم وسط امتحانات و زمانی که سه کتاب دیگر هم برای خواندن داشتم. یکی دو صفحه اول را که خواندم طاقت نیاوردم، فورا پیامی به دوستانم دادم که این کتاب را حتما بخوانید،

بین همه آنچه که در این باب دیده ام و خوانده ام، شاید هیچکدام مثل کتاب"بعد از عشق" نبود. در ایران، خانم "الیف شافاک" با رمان "ملت عشق" شناخته شد. رمانی که نقدهای زیادی به آن وارد است و همین اول تاکید می کنم که خواندن آن را در حالت کلی وقت تلف کردن می دانم و اصلا دوست ندارم بانی آن باشم که کسی این رمان را بخواند ولی الان قصد نوشتن از ملت عشق و یا نقد آن را ندارم.